“Gıda ürünlerinin ticaretinde, gözler yeniden ülkemize çevrildi”
BAŞKANDAN
Suriye'deki iç savaşın sonlandığı, İsrail ve Filistin arasındaki üzücü çatışmaların maalesef devam ettiği, bunların yanı sıra pek çok jeopolitik gerilimin dünya ekonomisini derinden etkilediği bir yılı geride bıraktık. ABD’de Başkan Trump’ın görevi devralmasıyla birlikte yeni yılda, özellikle Rusya-Ukrayna savaşının daha çabuk sonuca ulaşması ve diplomatik ilişkilerdeki yumuşamaya bağlı olarak gıda ticaretinin olumlu bir seyir izlemesi bekleniyor. ABD’nin uygulaması muhtemel gümrük tarifelerinin etkileri ise henüz bilinmiyor.
Dünya hububat ihracatı içinde toplamda yüzde 24 payı bulunan Rusya ve Ukrayna’nın dış piyasalara açılma yönünde, geçiş güzergahı olarak iş birliğimize ihtiyaç duyduklarını biliyoruz. Savaş döneminde alternatif rotalara kayan bu bölgedeki ürünlerin ticaretinde, gözler yeniden ülkemize çevrilecektir. Türkiye artan lojistik yatırımları, Orta Doğu ve Afrika ile ticaretteki merkezi konumuyla bölgesel ticarette daha da öne çıkacaktır. AB ve ABD’nin Rusya’ya yönelik yaptırımlarının savaş koşullarına bağlı olarak gevşemeye başladığı durumda, bu ülkedeki talebe de en hızlı yanıt verenlerden biri olacağımızı düşünüyoruz. Rusya’daki bulgur tanıtım projemiz devam ediyor, iletişim alanında yaptığımız yatırımların geri dönüşünün yüksek olacağına inanıyoruz.
Elbette önem verdiğimiz konular arasında hammaddeye erişim kadar, öz mal ihracatı da yer alıyor. Tarım ve Orman Bakanlığımızın tarım ve hayvancılığın desteklenmesine yönelik 90 milyar TL'yi aşan doğrudan destek ödemesi yaptığı bir yıl geride kalıyor. Tarım ürünleri üretici fiyat endeksindeki artışın yıllık yüzde 50’ye yaklaştığı bu dönemde, maliyet artışları ile fiyat istikrarsızlıkları gibi olumsuz koşullara karşı üreticiyi destekleyen bu uygulamaları çok değerli buluyoruz.
Destek ödemelerinin 135 milyar TL’yi bulacağı yeni yılda üretim planlaması sağlanarak, verim ve kalite artışının sağlandığı koşullarda tarımsal üretimimizdeki iyileşmelerin biraz daha belirginleşmeye başladığını görebiliriz. TÜİK verilerine göre tahıl ürünleri üretim miktarı 2024 yılında, önceki yıla göre yüzde 7,5 oranında azalarak yaklaşık 39 milyon ton olarak gerçekleşti. Buğday üretimindeki azalma yüzde 5,5 olurken, bu oran arpada yüzde 12’ye, çavdarda yüzde 15,7’e ulaştı. Ekim alanlarındaki artışa ve yağışlardaki iyileşmelere bağlı olarak 2025’in daha yüksek rekolteye sahne olacağını, buğday üretiminde 2024’te yakalayamadığımız 22 milyon ton üretim hedefine bu defa ulaşabileceğimizi tahmin ediyoruz.
Tüm bu veriler ışığında başta Ticaret Bakanlığımız, Tarım ve Orman Bakanlığımız ile 6 İhracatçı Birliğimiz olmak üzere, Sektör Kurulumuz öncülüğünde bugüne kadar yaptığımız çalışmalarda desteğini esirgemeyen ve her koşulda yanımızda olarak bize güç veren tüm paydaşlarımıza şükranlarımı sunuyorum.
Ahmet Tiryakioğlu
Türkiye Gıda İhracatçıları Başkanı